1. Jumla kuhusu unyanyasaji ya kijinsia

GBV NI NINI?

Unyanyasaji wa kijinsia (GBV) ni neno kubwa yenye kuonyeshe kila aina ya kitendo ya hatari yenye inafanyika kinyume na mapenzi ya mtu, na yenye inatokana na tofauti za kijamii (kijinsia) kati ya wanaume na wanawake. Inaweka pamoya mateso ao mateso ya kimwili, kingono ao ya akili, vitu vya ku ogopesha , kulazimishwa na kukosesha mutu uhuru

Matendo ya namna hii yanatokea mu ma fasi ya watu wote ao fasi ya mutu ye peke.

Les Aina za kawaida za UWAKI ni pamoja na unyanyasaji wa kijinsia (ubakaji, kutaka kubaka, kupapasapapasa mutu kwa nguvu, unyanyasaji wa kijinsia na unyanyasaji wa kijinsia), unyanyasaji ya karibu ya mpenzi (yenye kujulikana kama unyanyasaji ya nyumbani, kimwili, kihisia, kijinsia na kiuchumi), ndoa za kukazishwa na za mbele ya myaka yenye kukubaliwa na serikali kama vile pia kukata viungo vya uzazi vya wanawake.

UWAKI inajulikana kama vile ulizo ya kimataifa ya afya ya watu wote na haki za binadamu..(1)

GBV inaletwa na nini?

mafikiri mabaya za kijinsia
Utofauti wa mamlaka
Ukosefu wa usawa wa hali kati ya wanawake na wanaume
Nguvu za kiume zenye sumu
Tamaa ya kuongoza miili ya wanawake
Boga
Kugeuzwa kwa makosa
Asili ya ubakaji
Kutokuhukumiwa kwa wanaofanya makosa(2)

GBV ina matokeo gani?

Matokeo ya ukatili wa kijinsia ni:

Kimwili, kama vile kuchubuka sehemu za siri na vidonda, magonjwa ya washerati na mimba (kwa wanawake), VVU(Virusi Vya Ukimwi/Ukimwi). Matokeo yanaweza rudi wakati kwa wakati. Wanao baki wazima wanaweza kupata matatizo ya mara kwa mara ya uzazi, maumivu ya tumbo, moyo na mishipa na shida kwenye viungu vya uzazi..
Kisaikolojia, UWAKI unaacha wasiwasi katika mutu , unaleta hali moja ya woga, kushituka shituka kwa bure na mawazo ya kujiua. Waliopitiya unyanyasaji wa kijinsia wana uwezekano mkubwa wa kukomalisha tabia za kuji tendea mabaya sawa vile kuvuta sigara, kunywa pombe kutambusha kipimo, kutumia dawa za kulevya na uwasherati wa ku hatarisha.
Kijamii na kiuchumi: Maumivu yanayo tokana na unyanyasaji wa kijinsia yanaweza kuwa na matokeo katika kazi ya yule aliye okoka kama vile kupoteza kazi, upungufu wa utendaji, kushindwa kutumika. Shida hizo zinaharibu uwezo wa faida na pia ina matokeo kwa muda murefu kwa hali ya pato kwa wale waliopitiya vitendo vya ukatili wa kijinsia na jamaaa zao. Kupambana na kufanya kazi za kila siku kisha kupitiya hali ya namna ile inakuwa nguvu. Walio okoka katika ukatili wa kijinsia wanakuwa na uzito wa kujenga urafiki wa kudumu benyewe, kurudia ku kazi ao ku masomo, na hata kuishi maisha ya kawaida inakuwa magumu kwabo(3).

2. Kutunza kesi za uwaki

Prendre en charge efficacement les VBG et œuvrer à leur élimination nécessite la mobilisation du plus grand nombre du niveau individuel , dans tous les espaces de la société (familles, écoles, médias, entreprises, administrations…) et même au niveau mondial(2) avec les approches plus spécifiques et participatives se focalisant sur les conséquences néfastes de ces violences d’une part et les moyens d’y remédier d’autre part.

Kwa sababu ya matokeo mengi ya unyanyasaji wa kijinsia yaliyo tajwa hapo juu, waliookoka wengi wana mahitaji mengi na tofauti. Sio wote waliookoka huitikia kwa njia sawa ao wana mahitaji sawa. Jambo la kwanza la kufanya ni kuwasikiliza na kuwauliza kile wanacho hitaji, pahali ya kuanza kuwaza kuhusu mahitaji yao ya haraka sana panafasi yao. Walio pitiya ukatili wa kijinsia walio wazima wanahitaji kuaminiwa na tusiwafanye kuwa chanzo ya shida walio tendewa. Hiyi inasaidia kujenga hali ya kuaminiana na kuhakikisha kama wanajisikia huru kujitambulisha kwa mlezi na kuomba msaada(4)

Mutazamo wa walio pitiya vitendo vya ukatili wa kijinsia walio wazima unaandaliwa kupitiya muungano wa kanuni ambazo zina saidiya kazi ya wa saidizi, bila kuangaliya jukumu zao, katika uhusiano wao na wale waliokumbwa na vitendo vya ukatili wa kijinsia. Kanani zinazo ongoza ni zifuatazo :

1. Kanuni za mwongozo

Kanuni ya 1: haki ya usalama

La “Usalama” una angaliya usalama wa kimwili , usalama kisaikolojia na kihisia kwa watu walio katika matatizo. Ni ya lazima sana kuzingatia mahitaji ya usalama ya kila aliye pitiya vitendo vya ukatili wa kijinsia, wanafamilia wao, na wale wanaotoa huduma na usaidizi kwao. Katika visa vya ubakaji na vya unyanyasaji wa nyumbani kutokana na uadui ao inayo chochelewa na hali za siasa, hatari za usalama zinaweza kuwa kubwa zaidi kuliko kawaida. Watu wanao chongeya hali za UWAKI wanaweza kuwa katika hatari ya kutendewa mabaya hayo na kuongeze idadi ya UWAKI kupitiya ubakaji ao vitendo vingine vya ukatili wa kijinsia , vinavyofanywa na watu wafuatao: y Wachokozi y Watu wanaoficha wachokozi y Wanafamilia wao wanao simamiya familia kwa ajili ya "heshima" ya familia

Kanuni ya 2: haki ya usiri

Siri inafuatana na haki ya mtu ili habari zake zitumikiwe kwa heshima. Inaleta usalama, uaminifu na uwezeshaji kwa njia yaku ji tumaininiya mwenyewe. Wazo la usiri inatembeya na kanuni ya kwamba watu wana haki ya kuchagua ni nani watakayemwambia, ao kutokusema habari yao. Kudumisha usiri kunamaanisha kutofichua habari kwa wahusika wengine wakati wowote bila ruhusa ya mwenyeji habari. Kwenda kinyume na kanuni ya usiri kunaweza kuamusha shida zingine kwa muusika, na wengine. Ikiwa walezi hawataheshimu siri, waliookoka walio wazima na wengine watavunjika mioyo kutafuta msaada. siri katika kusimamiya kesi za UWAKI inasimamishwa kupitia mazoezi yenye musimamo mukali ya kupeana taarifa, ambayo yanatokana na kanuni ya kuwasiliana tu yale ambayo ni muhimu kabisa kwa wale wanaohusika katika uangalizi ya aliye okoka aliye mzima, lakini pia kwa ruhusa yake. Pia ni muhimu kulinda taarifa zilizoandikwa kuhusu wale walio tendewa vitendo vya UWAKI ao kesi za watu binafsi kupitia mbinu salama za kukusanyisha na za kuchunga taarifa. Kuna mambo mengine ambazo hazikubaliane na sheria ya usiri.

Kanuni ya 3: haki ya utu na kujitawala

Les UWAKI ni shambulio zidi ya utu na haki za mtu, na kila anayekutana na yule aliye tendewa UWAKI ana kazi ya kumusaidiya na kurudisha utu na uamuzi wake mwenyewe. Kwa mfano, aliye pitiya UWAKI ana haki ya kukataa huduma za usimamizi wa kesi yake , ao kuchagua kutafuta ao kutotafuta huduma za kisheria ao usaidizi mwingine. Kukosa kuheshimu utu, mapenzi na haki za walio kumbwa na vitendo vya UWAKI kunaweza kuongeza mafikiri yao ya kutokuwa na uwezo, kuleta haya na kujihukumu wenyewe, kupunguza nguvu za kutenda , kuleta hatari za kujiona kama mutu anaye onelewa, tena na kuamusha shida zingine..

Kanuni ya 4: kutobagua

Kila mtu ana haki ya kupata usaidizi bora zaidi, bila ubaguzi usio wa haki kwa misingi ya jinsia, umri, ulemavu, asili ya kabila, luga, imani za kidini, maoni ya kisiasa, mwelekeo wa kijinsia ao kiwango cha kijamii. Ni muhimu kukumbuka kuwa kanuni zinazo ongoza zinategemeana na zinatiana nguvu zimoja kwa zingine. Kwa mfano, siri ni ya lazima ili kuhakikisha usalama na kukuza haki ya kujitawala na heshima..(1)

2. Utunzaji kamili

a. Huduma ya matibabu :

Ni muhimu kupata huduma ya matibabu ndani ya saa 72 baada ya kubakwa kwa ku kupunguza hatari ya kupata mimba zisizo tarajiwa na magonjwa ya zinaa.

Hata kama sivyo, ni ya lazima kupata mwongozo ya waganga kwa wakati.

b. Utunzaji wa Kisaikolojia:

Kulinda ao kukomalisha ustawi wa kisaikolojia na afya ya akili kwa lengo la kusimamisha vizuri uwezo wa mtu binafsi na jamii na kukomalisha njia muhimu ya kupambana.

c. Msaada wa kisheria na mahakama: Kwa ajili ya kutafuta haki na matengenezo.

d. Marejesho wa kijamii na kiuchumi: Inakomalisha namna ya kujitegemeya ya yule aliye tendewa UWAKI na kupunguza hatari za kubebwa tena katika shida zingine.

3. Msaada wa jamii kwa walio pitiya vitendo vya ukatili wa kijinsia.

Kazi ya msaada wa jamii kwa walio tendewa UWAKI.

| La kufanya

Wasiliana na Watu wanaohitaji msaada
Wape usaidizi wa kihisia wa vitendo bila kuingiliwa
Wasikilize na kuwafariji wanapokuwa katika ziki
Wasaidie katika kuchukua matibabu yao
Ikibidi, wapeleke kwenye huduma inayo faa
Waunge mkono katika kufanya maamuzi
Kuwa na heshima kwao
Wawezeshe walio pitiya uwaki/mabingwa kufanya maamuzi yao wenyewe pahali ya kuwafanyia mambo

| Usifanye

Weka ahadi ambazo huwezi timiza ao kuvuka kazi yako kama mufuatiliaji kwa kutenda kama mtaalamu.
Kuuwa sheria ya usiri
Waambie walio tendewa uwaki nini cha kufanya ao jinsi ya kutatua matatizo yao
Kuto wa heshimu
Waulize maswali mengi ya kibinafsi: waruhusu watarajiwa/mabingwa kushiriki kile ambacho wako tayari kushiriki, wanapojisikia kuwa tayari kufanya hivyo

Kama mtu anayehusika na ufuatiliaji ya wale walio kumbwa na vitendo vya uwaki, unahitaji habari kamili kuhusu hatari na matokeo ya UWAKI na kiwewe ili kuwasaidia kuelewa kile ambacho yule unayemufuatiliya anapitia na jinsi ya kumsaidia muzuri.

Ni lazima pia kuelewa kama unapashwa kuwa na habari za kutia moyo na sio zile zinazomfanya yule unaye fuatiliya kujihukumu mwenyewe.